HL7 ondersteunt grootschalig testen op Corona

Uitdaging

Testen op besmettelijke ziekten is een taak van de regionale GGD. Er zijn 25 van deze regionale GGD'en met GGD GHOR Nederland als hun koepelorganisatie. Normaal heeft het testen niet zo'n enorme omvang. Zo zijn er jaarlijks zo'n 150.000 bezoeken aan de SOA-poli en stijgt het aantal actieve TBC besmettingen de laatste jaren niet meer boven de 1000 uit. Nu kregen de GGD'en de opdracht om zich voor de bereiden op 30.000 testen per dag. Met in het najaar mogelijk een uitbreiding naar een maximum van 70.000 testen per dag.

Huzarenstuk

Dit betekent bijvoorbeeld het openen van grootschalige drive-in testlocaties, het opleiden van afnamepersoneel en het bemensen van een landelijk call-center dat op de eerste dag meer dan 300.000 telefoontjes kreeg. Allemaal op zich al huzarenstukjes van de bovenste plank. Maar waar vind je de laboratoria om deze omvang aan testen uit te kunnen voeren? Het zijn zogenaamde PCR testen waar je behoorlijk geavanceerde analyse-apparatuur voor nodig hebt. Tijdens de ontwikkeling van de Corona crisis zijn er door het RIVM en het Erasmus MC zo'n 60 labs toegelaten voor het zelfstandig uitvoeren van COVID-19 diagnostiek en dan specifiek de PCR test voor het SARS-CoV-2 virus. En die labs ga je hard nodig hebben.

Labs koppelen

Maar hoe verwerk je zoveel testen op een dag? GGD GHOR Nederland heeft er voor gekozen één landelijk systeem in te voeren voor deze diagnostiek, onder andere omdat je de beschikbare capaciteit daar moet kunnen inzetten waar die op dat moment het hardst nodig is. Dan werken de reguliere 25 regionale oplossingen niet meer, als je die met de 60 verschillende laboratoria moet gaan koppelen. Zelfs met één landelijk systeem is het koppelen van 60 laboratoria al een opgave van betekenis. Maar gelukkig is er HL7.

HL7 koppeling

De pandemielabs waren al ingericht op een sterk vereenvoudigde HL7 koppeling met het nieuwe landelijke CoronIT systeem. Zij hebben immers geen persoonsgegevens nodig en draaien puur productie. Maar bij de bestrijding van een pandemie heb je ook de regionale laboratoria nodig die met de kennis en kunde van de arts-microbiologen de GGD kunnen bijstaan met epidemiologische analyses. De koppelingen met de reguliere labs moesten dus geen "productiekoppelingen" zijn, maar zorginhoudelijke koppellingen.

20 labs in 7 weken

Half april is het Streeklaboratorium van de GGD Amsterdam samen met hun LIMS leverancier en het team achter de landelijke CoronIT oplossing aan de slag gegaan om in een pilot de gestandaardiseerde labkoppeling vorm te geven. Dankzij het vele voorwerk dat er door de leveranciers, de beroepsgroepen, NIctiz, HL7 en IHE in het verleden is verricht, was er al snel helderheid over de inrichting van de koppeling. Ook de recente ervaringen met Eenheid van Taal voor Antibioticaresistentie zorgden voor een gevoel van gezamenlijkheid en het vertrouwen dat het kon gaan lukken. Dus voordat de pilot rond was kwamen de volgende labs al in beweging. Begin mei draaide de pilot in Amsterdam in productie en eind mei waren alle 20 labs waar de GGD'en normaal zaken mee doen gekoppeld met CoronIT, klaar voor de 'big bang' van 1 juni.

Samen met de 8 pandemielabs gaf dit de lucht om de toestroom aan te kunnen. De 30.000 per dag blijken gelukkig nog niet nodig te zijn, we blijven zo rond de 10.000 schommelen. Maar dat gaat naar verwachting niet zo blijven. Enerzijds de verruiming van de maatregelen per 1 juli en anderzijds de verwachtingen voor het najaar richting de 70.000 geven geen aanleiding om nu achterover te leunen. We zullen alle zeilen bij moeten kunnen zetten, dus wordt nu de volgende groep van 20 laboratoria aangesloten. De eersten zijn al in productie en in de loop van juli zal ook deze groep laboratoria in de tweede fase binnen het tijdsbestek van twee maanden in de lucht zijn gebracht.

Mensen maken het verschil

Het is nog steeds keihard werken op alle niveaus, van firewalls en diakritische tekens, met OML, ORU, OBR en OBX, via LOINC en SNOMED, tot en met samenwerkingsovereenkomsten tussen GGD en lab en de financiering van de kosten die de laboratoria hiervoor moeten maken. Maar zonder de community die er rondom IHE/HL7 laboratoriumuitwisseling in Nederland is was dit nooit gelukt. Good-old HL7 versie 2.5 is onmisbaar bij de bestrijding van de COVID pandemie in Nederland, omdat het mensen bij elkaar heeft gebracht die in tijden van crisis er samen de schouders onder zetten.

Robert Stegwee